De historische analyse van de Singelgrachtzone is opgebouwd uit drie onderdelen. Allereerst is divers historisch kaartmateriaal verzameld en gebruikt om een serie bebouwingskaarten in een eenduidige stijl op te zetten. De ontwikkeling van de stad en de Singelgrachtzone is hierbij opgetekend in negen tijdsperioden, waarvan momentopnames in kaart zijn gebracht aan het begin en eind van deze perioden. Het ontstaan van de huidige stadstructuur rondom de Singelgrachtzone wordt vervolgens geïllustreerd aan de hand van de historische ontwikkeling van de bodem, de ontginningstructuur van het land en de overgang hiervan naar de bebouwde stadstructuur. Tot slot worden de transformaties die vier specifieke plaatsen in de Singelgrachtstrook door hebben gemaakt geïllustreerd aan de hand van fragmentkaarten. Deze vier plaatsen zijn zodanig gekozen dat zij gezamenlijk een volledig beeld schetsen van de ontwikkeling van de gehele strook.